بررسی اپیدمیولوژی بیماران مبتلا به ضربه های چشمی مراجعه کننده به مرکز چشم پزشکی شهر کاشان طی ۶ ماه اول سال ۱۳۷۴

سابقه و هدف: با توجه به تناقضات موجود در ویژگی های اپیدمیولوژی بیماران مبتلا به تروماهای چشمی از مراکز مختلف دنیا، به منظور تعیین میزان شیوع و خصوصیات مبتلایان به ضربه های چشمی این مطالعه بر روی بیمارانی که طی 6 ماه اول سال 1374 به اورژانس بیمارستان متینی شهر کاشان مراجعه نمودند انجام گرفت. مواد و روش ها: مطالعه به روش توصیفی صورت پذیرفت. بیماران با تشخیص ضربه چشم و اطراف آن وارد این مطالعه شدند. خصوصیات فردی و معاینات چشمی آن ها در پرسش نامه ای ثبت گردید و نوع ضربه تیز، کند، شیمیایی، حرارتی یا تشعشعی، وسیله وارد کننده ضربه، موارد بستری، مدت و علت بستری و درمان های مربوط ثبت و نتایج آن ها با آمار توصیفی ارایه شد. یافته ها: از مجموع 1261 نفر مورد بررسی 85.3% مرد و 14.7% زن بودند (نسبت مرد به زن 5.8 به یک بود) دهه سوم با 32% موارد و متوسط سنی 24 سال شایع ترین محدوده سنی شیوع بیماری بود. فراوانی ضربه در ماه های مختلف تفاوت چشمگیری نداشت. شایع ترین مشاغل در معرض ضربه های چشمی، محصلین، کارگران، جوشکارها، کودکان و زنان خانه دار بودند. شایع ترین نوع ضربه، جسم خارجی (55% موارد) می باشد و در درجه بعدی ضربه های کند (25%) و ضربه های نافذ و اشعه ماورا بنفش هر کدام 7% و آسیب شیمیایی 2% بودند. اعضای چشمی که بیش از همه در ضربه ها صدمه دیده بودند به ترتیب: قرنیه (45%) و ملتحمه (33%) هستند. شایع ترین وسایل و راه های ایجاد آسیب در چشم در انواع پنج گانه آسیب ها، پلیسه، میله فلزی، چاقو، افتادن، وسایل نقلیه، آب داغ، آهک و شوینده ها بوده است. چهار درصد بیماران مبتلا به ضربه های چشمی نیاز به بستری پیدا کردند و 2.4% از آن ها مورد عمل جراحی قرار گرفتند. میانگین مدت بستری بیماران 5 روز بود. بیشترین کاهش دید در بین بستری شدگان در موارد ضربه های نافذ (44% دید شمارش انگشتان یا کمتر) و سپس در ضربه های کند (29% دید شمارش انگشتان یا کمتر) داشتند. نتیجه گیری: ضربه های چشمی در مردان تقریبا 6 برابر شایع تر است اما مواردی که زنان و اطفال را گرفتار می کند شدیدتر بوده، پیشگیری و مراقبت بیشتری را طلب می کند. ضربه های نافذ آسیب های شدیدتر از ضربه های کند بوجود می آورند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند. با توجه به آن که اغلب ضربه های چشمی صدمه خفیفی وارد می کنند با آموزش درمان موارد شایع به کارآموزان و کارورزان می توان بیش از 90% آن ها را درمان نمود. این بررسی پس از اعمال روش های حفاظتی و پیشگیرانه بخصوص در سطح کارگاه ها و کودکان مجددا تکرار و اهمیت روش های مزبور تاکید می کند.